Ucuzcu sanal dükkanlardan alışveriş fırsat mı, tuzak mı?

4 milyon üyeli Vipdükkan iflas edince gözler internetten ’özel alışveriş’ pazarına çevrildi. El yakan markaları %80 indirimle almamızı sağlayan sanal dünyada neler oluyor... ’Özel alışveriş siteleri’ fırsat mı, tuzak mı...

Şenay KÖŞDERE

Özel alışveriş siteleri hayatımıza 2008 yılında girdi. Özellikle hayatı bilgisayar başında geçen çalışan kesim, markalı ürünleri yüzde 80 indirimle satan bu siteleri hemen sahiplendi. 5 sene içinde site sayısı hızla arttı. Türkiye’de bu alanda açılan ilk mecra olan Markafoni’nin kurucu ortağı Tolga Tatari’nin verdiği bilgilere göre şu anda özel alışveriş sitelerinin büyüklüğü 1 milyar TL’yi aşmış durumda. Bu sitelerin toplam e-ticaretteki payı ise yüzde 7-10 arasında.


10 MİLYON KİŞİ KULLANIYOR

Türkiye’deki 36 milyon internet kullanıcısının, 10 milyonu internet üzerinden alışveriş yapıyor. Küçük büyük yatırımcılar, büyüyen internet pazarından pay almak için sırada. Ancak dışarıdan bakıldığında maliyeti az, kârı yüksek gibi görünen bu pazarda tutunmak o kadar da kolay değil. Memurfoni, pabbuc.com, pink lolipop, zidaya son zamanlarda kapanmak durumunda olan alışveriş sitelerinden sadece bir kaçı. Son olarak sektörün büyüklerinden 4 milyon üyeli Vipdükkan, pek çok mağdur bırakarak e-ticaret hayatına veda etti.

OYUNCU SAYISI YARIYA DÜŞER

Tatari, özel alışveriş siteleri pazarında halen 16 oyuncu bulunduğunu, ancak bu sayının giderek azalacağını öngörüyor. “Önümüzdeki dönemde büyük şirketler pazardaki küçük oyuncuları satın alacaklar” diyen Tatari, ayrıca pazara hem yerli hem yabancı oyuncuların katılacağını, yabancı yatırımcıların hali hazırda başarıya ulaşmış siteleri alarak pazara gireceğini söylüyor.

İLK ÜÇ ŞİRKETİN PAYI YÜZDE 80

Özel alışveriş sitesi denince ilk akla gelen oyuncuların başında Limango, Markafoni, Boyner Grubu bünyesindeki Morhipo, Demsa Grubu bünyesindeki Modagurusu, Trendyol ve perakendenin 16 patronunun biraraya gelerek kurduğu 1v1y.com geliyor. Tatari, pazara üç şirketin yön verdiğini, sadece ilk üç şirketin pazarın yüzde 80’ini oluşturduğunu belirtiyor. Şu an e-ticaret sektörünün gıda dışında perakendeden aldığı payın yüzde 1,7-2 arasında olduğu tahmin ediliyor. Amerika’da yüzde 13; Almanya’da yüzde 8 ve İngiltere’de yüzde 9 civarlarında bulunan e-ticaret pazar payının önümüzdeki yıllarda Türkiye’de de bu seviyelere ulaşması bekleniyor.

%80 İNDİRİM OLMAZ

Sektör temsilcileri markalı ürünlerin sezonda yüzde 70-80 gibi indirim oranlarıyla satmanın mümkün olmadığını ancak bu sitelerdeki ürünlerin tamamının sahte olacağı anlamına gelmediğini belirtiyor. Türkiye’ye genelde paralel ithalatla gelen bu ürünlerin markaların geçmiş sezonların ürünü olduğu belirten yetkililer sezon ürününü indirimli sattığını iddia eden alışveriş sitelerinden ise uzak durmak gerektiğini belirtiyor.

NEDEN BATIYORLAR?

- Kontrolsüz büyüdüler.
- Tekstil fiyatlarını dibe çekip, hem kendi sonlarını hazırladılar hem diğer sitelerin satışlarına sekte vurdular.
- Fiyatlar dibe vurunca müşterinin kafasında internetten ancak ucuz ürün alınır algısı oluştu. Fiyat rekabeti artınca, kalite sorunu baş gösterdi.
- Maliyet hesaplamasını iyi yapamadılar.
- ‘Kargo bedava’ uygulamasıyla stratejik hata yaptılar.

MAĞDUR NE YAPSIN?

Avukat Vehbi Kahveci, internet alışverişlerinde mağdur olan tüketicinin Ticaret Bakanlığı internet sitesinden şikayette bulunabileceğini söyledi. Kahveci, Yeni Tüketici Kanunu ile dava açan tüketicilerin de masraf ödemek zorunda kalmayacağını ifade etti.

SAHTE ÜRÜNE DİKKAT EDİN!

TESCİLLİ Markalar Derneği Başkanı Tahsin Özlenir ise özel alışveriş sitelerinde satılan sahte ürünlere dikkat çekerek; “Birçok sitede markalı ürünlerin sahtelerinin satıldığına şahit oluyoruz. Dava açabilmek için noter huzurunda gelen paketten çıkan ürünün sahte olduğunu tespit ettirdiğimiz çok oldu. Ancak bu da çoğu zaman fayda sağlamıyor çünkü mahkeme süreci devam ederken o site zaten kapanıyor” diye konuştu.

ŞİRKETLERİN ASIL SORUNU 'STOK

GEÇEN yıl Trendyol’daki hisselerinin tamamını satan Yalçın Ayaydın, şimdi 15 perakendecinin ortak olarak kurduğu 1n1y’nin ortakları arasında. Piyasada ürün sıkıntısı yaşandığını söyleyen Ayaydın, “Bu anlamda en şanslı iki site 1n1y ve Boyner’in Morhipo’su” diye konuştu.